Υπάρχουν διαφορα συστήματα θέρμανσης και ψύξης. Στον σχεδιασμό της θέρμανσης/ψύξης μιάς οικίας πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η θερμομόνωση του σπιτιού, και ο όλος ενεργειακός σχεδισαμός του. Μιά βιοκλιματική οικία σαφώς χρειάζεται λιγότερη ενέργεια θέρμανσης/ψύξης απο μιά οικία χωρίς σωστό ενεργειακό σχεδιασμό.
Κατα βάση, το μπετόν θεωρείται θερμογέφυρα απο τους μελετητές ενεργειακής απόδοσης. Όπου υπάρχει επιφανεια απο μπετόν χωρίς εσωτερική ή εξωτερική θερμομόνωση, αυτό συμβάλλει στην άυξηση απωλειών θερμότητας/ψύξης !
Τύποι συστημάτων θέρμανσης
Κεντρική Θέρμανση
Κεντρική Θέρμανση ονομάζεται η παραγωγή θερμότητας για τη θέρμανση χώρων και του νερού χρήσης από ένα κεντρικό σύστημα εγκατεστημένο σε ένα κτίριο για το σκοπό αυτό.
Το κεντρικό αυτό σύστημα αποτελείται από δύο κυρίως μέρη, το σύστημα θέρμανσης και τα σημεία μετάδοσης της θερμότητας.
Πιό αναλυτικά μιά κεντρική θέρμανση περιλαμβάνει:
- Θερμαντικό μέσο: Είναι ο χώρος όπου γίνεται η απαραίτητη καύση προκειμένου να θερμανθεί το νερό/γλυκόλη. Συνήθως είναι ένα εκ των 2 πιό κάτω:
- λέβητας+καυστήρας+δεξαμενή καυσίμων
- Αντλία θερμότητας
- Τους κυκλοφορητές (αντλίες) και σωληνώσεις: Ηλεκτρικές αντλίες φυγοκεντρικού τύπου που μεταφέρουν το ζεστό νερό από και προς τα θερμαντικά σώματα. Τοποθετούνται δίπλα από τον λέβητα.
- Τα θερμαντικά σώματα: Τελικές συσκευές ενός συστήματος κεντρικής θέρμανσης μέσω των οποίων διαχέεται η θερμότητα του θερμαντικού ρευστού στουν εσωτερικό χώρο.
Όπως φαίνεται στο σχεδιάγραμμα υπάρχουν κυρίως 3 τύποι θερμαντικών μέσων (Γκαζιού, Πετρελαίου ή αντλία θερμότητας) και 3 τύποι θερμαντικών σωμάτων (Επιτοίχιο σώμα, Υποδαπέδια, Fan coil units).
Συγκρίνοντας τα θερμαντικά μέσα, η θέρμανση γκαζιού είναι αποδοτικότερη απο αυτήν του πετρελαίου, χρειάζεται όμως περισότερη προσοχή καθώς το αέριο είναι πιό επικίνδυνο για πυρκαγιά/έκρηξη απο το πετρέλαιο. Η αντλία θερμότητας είναι πολύ αποδοτική (όταν το EER/COP είναι μεγαλύτερο του 3.5) και δέν χρειάζεται ούτε επαναγέμισμα καθώς λειτουργεί με ηλεκτρικό ρεύμα. Οι αντλίες θερμότητας ωστόσο ζεσταίνουν το νερό σε χαμηλότερες θερμοκρασίες σε σχέση με τους άλλους τύπους άρα χρειάζονται μικρές αποστάσεις μεταξύ αντλίας και θερμαντικών μέσων και καλή θερμομόνωση. Επίσης δέν συνδιάζονται εύκολα με ντζάκι ή ηλιοθερμία. Η θέρμανση Heat pump με Fan Coils μπορεί αν παρέχει ταυτόχρονα και Ψύξη στον χώρο, χωρίς σημαντικό επιπλέον κόστος εγκατάστασης!
Συγκριτικός πίνακας θερμαντικών μέσων:
| Περιγραφή | Αντλία θερμότητας (Heat Pump) | Θέρμανση πετρελαίου | Θέρμανση Γκαζιού |
| Κόστος Αγοράς (το φθηνότερο) | *** | ***** | **** |
| κόστος Συντήρησης (το φθηνότερο) | ***** | **** | *** |
| Κόστος Λειτουργίας (το χαμηλότερο) | ***** | *** | **** |
| Χώρος στο μηχανοστάσιο (λιγότερο χώρο) | ***** | *** | *** |
| Διασύνδεση με άλλα συστήματα (ηλιοθερμία/ντζάκι κτλ) | – | Ναι | Ναι |
| Συνδιασμός με ψύξη με το ίδιο μηχάνημα | Ναι | – | – |
Συγκριτικός Πίνακας συστημάτων μετάδοσης:
| Περιγραφή | Fan Coil Unit | Επιτοίχια σώματα | Υποδαπέδια |
| Κόστος Αγοράς (το φθηνότερο) | **** | ***** | ** |
| κόστος Συντήρησης (το φθηνότερο) | ***** | **** | **** |
| Πιο άνετη/ομοιόμορφη μετάδοση θερμότητας | **** | *** | ***** |
| Συνδιασμός ψύξης με τα ίδια μηχανήματα | Ναι | Όχι | Όχι |
| Ικανότητα λειτουργίας και με τα 3 είδη θέρμαντικού μέσου | Όχι. Μόνο με Heat Pump | Νάι | Ναι |